Ar an ábhar sin, lá iontach tábhachtach agus go deimhin stairiúil ab ea an 16 Iúil 2021 in Ollscoil na Gaillimhe, tráth ar sheol an Dr Máire Geoghegan-Quinn, iarAire Rialtais agus iarChoimisinéar na hEorpa um Thaighde, Nualaíocht agus Eolaíocht, an chéad Straitéis don Ghaeilge, Straitéis na Gaeilge 2021-25 go hoifigiúil.
Leagtar fís uaillmhianach amach sa Straitéis le beocht a chur i gcampas dátheangach na hOllscoile agus le bealach a leagan amach chun cultúr iomlán dátheangach a chothú, trí pholasaithe oibríochta agus struchtúir rialachais agus trí thacú le pobal na Gaeilge. Tá Coiste Straitéiseach na Gaeilge le moladh go mór as an Straitéis a fhorbairt i gcompháirt le pobal na hOllscoile, pobal na tíre agus páirtithe leasmhara eile. Aithnítear cúig phríomhthéama sa Straitéis: Cúrsaí Acadúla, Cúrsaí Riaracháin, Spás agus Achmhainní, Cúrsaí Mac Léinn agus an Pobal i gCoitinne.
Tá go leor bainte amach ó seoladh an Straitéis bliain go leith ó shin. Ceapadh an chéad Oifigeach Gaeilge san Ollscoil i mí Dheireadh Fómhair 2021 agus díríodh láithreach bonn ar an Scéim Cónaitheachta Gaeilge a athsheoladh san Ollscoil. Cinneadh go gcuirfí ceithre árasán ar fáil do mhic léinn le Gaeilge i mBaile na Coiribe, ar mhaithe le deis a thabhairt dóibh a bheith tumtha go hiomlán sa nGaeilge le linn dóibh a bheith i mbun staidéir san Ollscoil. Cuireadh an-spéis sa Scéim agus reáchtáladh agallaimh leis na hiarrthóirí i rith an tsamhraidh, sular roghnaíodh sé mhac léinn déag as gach uile cearn den tír le cur fúthu i dTeach na Gaeilge don bhliain acadúil 2022-2023. Socraíodh scoláireachtaí speisialta, arbh fhiú €1,000 an ceann, a bhronnadh ar na mic léinn a roghnaíodh chun cuidiú leo leis na costais lóistín don bhliain freisin. Tá ag éirí thar cionn le rannpháirtithe na Scéime agus níl aon dabht ach go bhfuil tionchar a gcuid tiomantais agus a gcuid dílseachta do chur chun cinn na Gaeilge le haithint cheana féin ar fud an champais agus tá muid muiníneach go mbeidh an Ghaeilge ag dul ó neart go neart i measc phobal léinn na hOllscoile de thairbhe na Scéime.
Bunaíodh Coiste Feidhmithe Straitéis na Gaeilge ar mhaithe leis na gníomhartha atá leagtha síos sa Straitéis a bhrú chun cinn agus cuireadh grúpaí oibre ar bun chun díriú ar ghnéithe ar leith den obair. Athosclaíodh Caifé na Gaeilge i mí an Mhárta agus baineann tábhacht nach beag leis sin ó thaobh freastal ar riachtanais phobal Gaeilge na hOllscoile. Feidhmíonn an Caifé mar thearmann do chomhluadar na hOllscoile chomh maith, ar ndóigh, agus mar spás sóisialta agus caidrimh do chomhaltaí foirne agus do mhic léinn araon. Tá foirgneamh nua don Ghaeilge luaite mar chuspóir sa Straitéis agus, fad is atáthar ag obair ina threo sin, beifear ag eagrú imeachtaí éagsúla ar fud an champais chun deis a thabhairt don chomhluadar teacht le chéile go rialta agus úsáid a bhaint as an nGaeilge i suíomhanna éagsúla.
Tuigimid go maith an tábhacht a bhaineann le cúrsaí earcaíochta ó thaobh thodhchaí na Gaeilge de agus, chuige sin, déantar gach iarratas ar gach post a cheadaítear san Ollscoil a scrúdú ó thaobh riachtanas Gaeilge de. Tá Coiste Seasta um Cháilíocht Teanga nua bunaithe agus fáiltítear roimh na baill nua, agus roimh na baill nua, idir inmheánach agus sheachtrach, atá tagtha ar phainéal na mBord Gaeilge chomh maith. Tá muid thar a bheith buíoch do gach duine a d’fhreastail ar an seisiún oiliúna a reáchtáladh maidir le ról an Choiste agus an phainéil i mí an Mheithimh agus do gach duine atá ag cuidiú linn leis an ngné sin den obair.
Tá ardán á thabhairt don Ghaeilge ó mhí na Samhna seo caite ag na seisiúin ionduchtaithe a dhéantar le comhaltaí foirne nua agus roinntear eolas ag na seisiúin seo faoi chomh speisialta agus chomh tábhachtach agus atá an Ghaeilge anseo san Ollscoil agus faoi na dualgais atá orainn i leith na Gaeilge. Déantar cur síos ar na tacaíochtaí atá ar fáil do chomhaltaí foirne a bhfuil spéis acu an Ghaeilge a fhoghlaim nó go deimhin feabhas a chur ar a gcuid Gaeilge. Tá seisiún ar leith déanta le foireann iomlán na Leabharlainne chomh maith agus cuirfear míle fáilte roimh chomhaltaí foirne na hOllscoile ar fad ag seisiún eolais a reáchtálfar faoin nGaeilge san Ollscoil ag tús mhí na Nollag i gcomhar leis an Oifig Acmhainní Daonna.
Tá muid an-bhródúil as an nGaeilge agus is cuid lárnach dhomhain dár bhféiniúlacht agus dár saol í. Tá cúrsaí agus modúil á dtairiscint trí Ghaeilge i ngach Coláiste san Ollscoil agus tá sé i gceist againn an soláthar sin a leathnú sna blianta romhainn. Tá Oifigeach de chuid Aontas na Mac Léinn ag plé leis an nGaeilge go lánaimseartha san Ollscoil, rud nach bhfuil amhlaidh in aon ollscoil eile sa tír, agus tá muid an-bhródúil as sin, mar gur ó na mic léinn féin a tháinig an t-éileamh sin. Tuigimid go maith nach aon ualach í an Ghaeilge anseo in Ollscoil na Gaillimhe, ach seoid, agus níl aon dabht ach go mbeidh an Ghaeilge ag dul ó neart go neart san Ollscoil agus Straitéis na Gaeilge 2021-2025 á feidhmiú sna blianta beaga romhainn.
